Miesiąc: luty 2025

Fundacja Basta składa zażalenie na decyzję o odmowie wszczęcia dochodzenia

Fundacja Basta informuje, że prok. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w dniu 20 lutego 2025 roku wydała postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia w sprawie publicznego nawoływania do nienawiści oraz znieważenia grupy ludności z powodów rasowych przez Janusza Walusia w wywiadzie opublikowanym na kanale „Kanał Zero” na platformie YouTube.

W uzasadnieniu swojej decyzji Prokuratura wskazała na znaczenie wolności słowa oraz swobody wyrażania opinii, argumentując, że nawet kontrowersyjne wypowiedzi mieszczą się w granicach dozwolonej debaty publicznej. W treści uzasadnienia wskazano, że:

„Fakt, że ktoś wypowiada słowa sprzeczne z powszechnie przyjętymi normami kulturowymi czy moralnymi, nie oznacza jeszcze, że jego zachowanie jest relewantne z punktu widzenia prawa karnego.”

Prokuratura uznała, że wypowiedzi Janusza Walusia odnoszą się do faktów historycznych oraz przemyśleń dotyczących segregacji rasowej i apartheidu, co – zdaniem organu – nie wypełnia znamion czynu zabronionego. Jak wskazano w uzasadnieniu:

„Oczywiście człowiek rozsądny, rozumiejący istotę i grozę ideologii opartej na segregacji rasowej z jaką wiążą się wypowiedzi Janusza Walusia, w tym z sytuacją geopolityczną panującą w Republice Południowej Afryki w drugiej połowie XX wieku, a
także ich konsekwencje, w żaden sposób nie podzieli ani poglądów zaprezentowanych przez wymienionego, ani sposobu ich formułowania. Jednakże brak empatii, delikatności, czy też
zwykła ignorancja nie są sankcjonowanie karnie.

Fundacja Basta nie zgadza się z takim stanowiskiem. W ocenie Fundacji wypowiedzi Janusza Walusia jednoznacznie przekraczają granice dozwolonej debaty publicznej, gdyż propagują segregację rasową, usprawiedliwiają system apartheidu oraz sugerują przemoc wobec przeciwników politycznych. Przykłady tych wypowiedzi obejmują m.in.:

• „Bantustany były wielkim sukcesem” – gloryfikacja segregacji rasowej,
• „Biały pan ich karmił z własnych podatków. Murzyni nie płacili centa podatków” – znieważenie ludności z powodów rasowych,
• „Tylko jeżeli by jawnie posuwał się do zamachów terrorystycznych” – sugerowanie przemocy politycznej.

Zdaniem Fundacji Basta, przywołane wypowiedzi wypełniają znamiona czynów zabronionych określonych w art. 256 § 1 oraz art. 257 Kodeksu karnego. Publiczne nawoływanie do nienawiści oraz znieważanie grupy ludności na tle rasowym stanowi przestępstwo ścigane z urzędu i nie może być chronione wolnością słowa.

W związku z powyższym Fundacja Basta złożyła zażalenie na decyzję prokuratury, wnosząc o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Fundacja wskazuje, że wolność słowa nie może być wykorzystywana jako narzędzie do propagowania nienawiści rasowej oraz gloryfikowania systemów opartych na przemocy i nierówności społecznej.

Fundacja Basta pozostaje w gotowości do dalszych działań prawnych w tej sprawie, podkreślając konieczność odpowiedzialności za publiczne słowa i ich wpływ na społeczeństwo.

Skan decyzji prokuratury dostępny tutaj.

Wspieraj nasze działania

Fundacja Basta informuje, że Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów umorzyła dochodzenie ws. prawie rzekomych, niezgodnych z prawem darowizn o których informował w lutym 2024 Rafał Dembe, prezes fundacji Wolontariat Równości. Decyzja o umorzeniu dotyczy wszystkich podmiotów wobec których kierowano medialne zarzuty.

Decyzja prokuratury potwierdza, że Fundacja Basta działa zgodnie z obowiązującym prawem, a wszelkie insynuacje dotyczące nieprawidłowości finansowych nie znalazły potwierdzenia. 

Przekazanie darowizny było zgodne ze statutem fundacji Wolontariat Równości, które jako jedną z metod działania uwzględnia finansowanie działań zbieżnych z celami tejże fundacji (np. w formie darowizn) a zarząd fundacji był uprawniony do przekazania takiej darowizny.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że Basta od początku wykazywała się pełną transparentnością – przekazując nowemu zarządowi umowy zgodnie z którymi została przekazana darowizna.

O decyzji prokuratury fundacja Basta dowiedziała się przypadkowo, zadając pytanie rzecznikowi ponieważ nowy zarząd fundacji Wolontariat Równości nie przekazuje w tej sprawie żadnych aktualizacji. Decyzja o umorzeniu zapadła 22 listopada 2024 roku o czym prokuratura poinformowała zawiadamiającego czyli Rafała Dembego. Mimo to nowy prezes wciąż informuje w mediach, że postępowanie się toczy, co jest niezgodne ze stanem faktycznym i prawnym. Z pozyskanych informacji wynika, że fundacja zażaliła umorzenie.

Komentarz Barta Staszewskiego, prezesa fundacji:

Darowizny i granty są najczęstszą metodą finansowania organizacji pozarządowych – także pomiędzy samymi organizacjami.

Mam nadzieję, że Rafał Dembe przeprosi byłą prezeskę, Julię Maciochę, która pro bono, przez ostatnie osiem lat organizowała paradę i zarządzała fundacją. Po medialnej nagonce wiele osób się od niej odwróciło, nabrało podejrzeń. Tutaj długo pracuje się na zaufanie, a to był medialny lincz.