Autor: Bart

Fundacja Basta składa zażalenie na decyzję o odmowie wszczęcia dochodzenia

Fundacja Basta informuje, że prok. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w dniu 20 lutego 2025 roku wydała postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia w sprawie publicznego nawoływania do nienawiści oraz znieważenia grupy ludności z powodów rasowych przez Janusza Walusia w wywiadzie opublikowanym na kanale „Kanał Zero” na platformie YouTube.

W uzasadnieniu swojej decyzji Prokuratura wskazała na znaczenie wolności słowa oraz swobody wyrażania opinii, argumentując, że nawet kontrowersyjne wypowiedzi mieszczą się w granicach dozwolonej debaty publicznej. W treści uzasadnienia wskazano, że:

„Fakt, że ktoś wypowiada słowa sprzeczne z powszechnie przyjętymi normami kulturowymi czy moralnymi, nie oznacza jeszcze, że jego zachowanie jest relewantne z punktu widzenia prawa karnego.”

Prokuratura uznała, że wypowiedzi Janusza Walusia odnoszą się do faktów historycznych oraz przemyśleń dotyczących segregacji rasowej i apartheidu, co – zdaniem organu – nie wypełnia znamion czynu zabronionego. Jak wskazano w uzasadnieniu:

„Oczywiście człowiek rozsądny, rozumiejący istotę i grozę ideologii opartej na segregacji rasowej z jaką wiążą się wypowiedzi Janusza Walusia, w tym z sytuacją geopolityczną panującą w Republice Południowej Afryki w drugiej połowie XX wieku, a
także ich konsekwencje, w żaden sposób nie podzieli ani poglądów zaprezentowanych przez wymienionego, ani sposobu ich formułowania. Jednakże brak empatii, delikatności, czy też
zwykła ignorancja nie są sankcjonowanie karnie.

Fundacja Basta nie zgadza się z takim stanowiskiem. W ocenie Fundacji wypowiedzi Janusza Walusia jednoznacznie przekraczają granice dozwolonej debaty publicznej, gdyż propagują segregację rasową, usprawiedliwiają system apartheidu oraz sugerują przemoc wobec przeciwników politycznych. Przykłady tych wypowiedzi obejmują m.in.:

• „Bantustany były wielkim sukcesem” – gloryfikacja segregacji rasowej,
• „Biały pan ich karmił z własnych podatków. Murzyni nie płacili centa podatków” – znieważenie ludności z powodów rasowych,
• „Tylko jeżeli by jawnie posuwał się do zamachów terrorystycznych” – sugerowanie przemocy politycznej.

Zdaniem Fundacji Basta, przywołane wypowiedzi wypełniają znamiona czynów zabronionych określonych w art. 256 § 1 oraz art. 257 Kodeksu karnego. Publiczne nawoływanie do nienawiści oraz znieważanie grupy ludności na tle rasowym stanowi przestępstwo ścigane z urzędu i nie może być chronione wolnością słowa.

W związku z powyższym Fundacja Basta złożyła zażalenie na decyzję prokuratury, wnosząc o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Fundacja wskazuje, że wolność słowa nie może być wykorzystywana jako narzędzie do propagowania nienawiści rasowej oraz gloryfikowania systemów opartych na przemocy i nierówności społecznej.

Fundacja Basta pozostaje w gotowości do dalszych działań prawnych w tej sprawie, podkreślając konieczność odpowiedzialności za publiczne słowa i ich wpływ na społeczeństwo.

Skan decyzji prokuratury dostępny tutaj.

Wspieraj nasze działania

Fundacja Basta informuje, że Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów umorzyła dochodzenie ws. prawie rzekomych, niezgodnych z prawem darowizn o których informował w lutym 2024 Rafał Dembe, prezes fundacji Wolontariat Równości. Decyzja o umorzeniu dotyczy wszystkich podmiotów wobec których kierowano medialne zarzuty.

Decyzja prokuratury potwierdza, że Fundacja Basta działa zgodnie z obowiązującym prawem, a wszelkie insynuacje dotyczące nieprawidłowości finansowych nie znalazły potwierdzenia. 

Przekazanie darowizny było zgodne ze statutem fundacji Wolontariat Równości, które jako jedną z metod działania uwzględnia finansowanie działań zbieżnych z celami tejże fundacji (np. w formie darowizn) a zarząd fundacji był uprawniony do przekazania takiej darowizny.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że Basta od początku wykazywała się pełną transparentnością – przekazując nowemu zarządowi umowy zgodnie z którymi została przekazana darowizna.

O decyzji prokuratury fundacja Basta dowiedziała się przypadkowo, zadając pytanie rzecznikowi ponieważ nowy zarząd fundacji Wolontariat Równości nie przekazuje w tej sprawie żadnych aktualizacji. Decyzja o umorzeniu zapadła 22 listopada 2024 roku o czym prokuratura poinformowała zawiadamiającego czyli Rafała Dembego. Mimo to nowy prezes wciąż informuje w mediach, że postępowanie się toczy, co jest niezgodne ze stanem faktycznym i prawnym. Z pozyskanych informacji wynika, że fundacja zażaliła umorzenie.

Komentarz Barta Staszewskiego, prezesa fundacji:

Darowizny i granty są najczęstszą metodą finansowania organizacji pozarządowych – także pomiędzy samymi organizacjami.

Mam nadzieję, że Rafał Dembe przeprosi byłą prezeskę, Julię Maciochę, która pro bono, przez ostatnie osiem lat organizowała paradę i zarządzała fundacją. Po medialnej nagonce wiele osób się od niej odwróciło, nabrało podejrzeń. Tutaj długo pracuje się na zaufanie, a to był medialny lincz.

W odpowiedzi na apel Jerzego Owsiaka, prezesa Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy (WOŚP), firmy Lidl Polska oraz Oleofarm podjęły decyzję o zakończeniu swojej współpracy reklamowej z Telewizją Republika.

Lidl Polska, w oficjalnym oświadczeniu, zapowiedział, że jeśli Telewizja Republika nie dojdzie do porozumienia z WOŚP, firma zakończy emisję swoich spotów reklamowych w tej stacji po wygaśnięciu obecnych zobowiązań w marcu bieżącego roku. Przedstawiciele Lidla podkreślili, że ich działalność opiera się na wartościach takich jak szacunek, empatia i wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka.

Z kolei Oleofarm podjął bardziej stanowczą decyzję i ogłosił natychmiastową rezygnację z reklamowania swoich produktów w Telewizji Republika. Firma zaznaczyła, że w swojej strategii kieruje się wartościami, które nie pozwalają na wspieranie treści godziących w szacunek i równość między ludźmi.

Decyzje obu firm pokazują, że biznes coraz częściej reaguje na kwestie społeczne i etyczne, uwzględniając wartości humanitarne w swoich działaniach marketingowych.

Warto tutaj zaznaczyć, że wszystkim wiadomościom na ten temat towarzyszy analiza mediów opracowana na zlecenie naszej fundacji. Dziękujemy wszystkim osobom, które zaangażowały się w zbiórkę pieniędzy na ten cel. Więcej czytaj tutaj.

W świetle ostatnich wypowiedzi Zbigniewa Ziobry dotyczących posiadania przez niego licznych jednostek broni palnej (źródło: Wirtualna Polska, 23 stycznia 2025 r.), Fundacja Basta występuje z apelem do Komendanta Głównego Policji o przeprowadzenie wnikliwej weryfikacji zasadności wydania i dalszego utrzymywania pozwolenia na broń w jego przypadku.

Zgodnie z ustawą z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. 1999 nr 53 poz. 549), pozwolenie na broń może być cofnięte, jeśli zaistnieją przesłanki wskazujące na zagrożenie dla życia, zdrowia, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Szczególnie istotne w tym kontekście są następujące przepisy:

1. Art. 15 ust. 5 W przypadku ujawnienia okoliczności dostatecznie uzasadniających podejrzenie, iż osoba posiadająca pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną należy do osób wymienionych w ust. 1 pkt 2–4, właściwy organ Policji może zobowiązać tę osobę do niezwłocznego poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym i przedstawienia wydanych orzeczeń. W przypadku wydania negatywnego orzeczenia lekarz lub psycholog zobowiązany jest zawiadomić o tym właściwy organ Policji
2. Art. 18 ust. 1 pkt 4 przemieszcza się z rozładowaną bronią albo nosi broń, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego
3. Art. 10 ust. 1. Właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni
4. Art. 18 ust. 4 Właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń, jeżeli ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do jego wydania.

Publiczne deklaracje Pana Ziobry o posiadaniu „arsenału broni” w połączeniu z jego pełnioną funkcją publiczną mogą budzić wątpliwości co do zasadności dalszego posiadania pozwolenia na broń. Wypowiedzi te mogą również wywoływać niepokój wśród obywateli oraz stwarzać ryzyko niepożądanych konsekwencji dla porządku publicznego.

Fundacja Basta wysłała swoje wystąpienie do Komendanta Głównego Policji, który może wszcząć stosowne postępowanie administracyjne.

Bezpieczeństwo publiczne jest wartością nadrzędną, a przestrzeganie przepisów dotyczących posiadania broni powinno być szczególnie rygorystycznie egzekwowane w przypadku osób pełniących funkcje publiczne

Wspieraj nasze działania – utrzymujemy się z darowizn:

Na zlecenie fundacji Basta Instytut Monitorowania Mediów przygotował raport medialny na temat tego jak prawicowe media mówią o Jurku Owsiaku, liderze Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Analiza medialna, przeprowadzona w dniach 1–12 stycznia 2025 r. na podstawie przekazów medialnych stacji TV Republika i wPolsce24, ujawnia celową i zorganizowaną kampanię mające na celu zdyskredytowanie osoby Jerzego Owsiaka oraz podważenie zaufania do działań charytatywnych WOŚP. Ekwiwalent reklamowy czasu propagandy to prawie 4 miliony złotych. W tym samym czasie zbiera pieniądze na rozwój studia.

Pełny raport dostępny tutaj.

– Raport medialny, który zleciliśmy jako fundacja ujawnia, że chcą zniszczyć Jurka Owsiaka, albo przynajmniej podważyć zaufanie do WOŚP. Myślę, że propaganda nienawiści też po prostu się opłaca prawicowym telewizjom, które w tym samym czasie przypominają o zbiórkach które organizują na wyposażenie studia. To zatrważające, że Państwo i jego instytucje pokazuje słabość i bezsilność wobec zorganizowanej kampanii nienawiści wymierzonej w Jurka Owsiaka. Telewizja Republika która kończy to, co zaczęła TVP, mówi prezes fundacji Basta, aktywista Bart Staszewski.

Fundacja Basta przypomina że do 25 stycznia istnieje możliwość zgłaszania do KRRiT nienawistnych materiałów TV Republika i wPolsce24 pod adresem: wysylamskarge.pl 

Skala negatywnych przekazów medialnych

Analiza obejmowała 218 publikacji dotyczących Jerzego Owsiaka i WOŚP. Wyniki badania wskazują, że:

• Aż 89% przekazów miało charakter jednoznacznie negatywny, koncentrując się na personalnych atakach i podważaniu transparentności działań fundacji.
• Pozostałe 11% było neutralne, nie odnotowano żadnych publikacji o pozytywnym wydźwięku.
• Największą aktywność wykazało medium wPolsce24, odpowiedzialne za 83% wszystkich publikacji (180 materiałów, w tym 157 o negatywnym charakterze).
• Łączne dotarcie przekazów wyniosło ponad 13 milionów odbiorców, a szacunkowy ekwiwalent reklamowy takich materiałów oszacowano na 3,82 miliona złotych.

Określenia stosowane wobec Jerzego Owsiaka

W analizowanych materiałach wykorzystano wiele określeń nacechowanych emocjonalnie i deprecjonujących wizerunek lidera WOŚP. Oto przykłady:

• Wobec Jerzego Owsiaka:
• -„filantrop zacudze”
• -„przykład cynizmu”
• -„przykład cwaniactwa”
• -„sprawny manipulator posługujący się emocjonalnym szantażem” 
• -„polityk bez formalnej przynależności”
• -„święty III RP”(użyte ironicznie)
• -„Juras”(używane z ironią)

Negatywny obraz Jerzego Owsiaka i WOŚP był konsekwentnie tworzony przez media poprzez powtarzanie kilku głównych wątków:

1. Podważanie transparentności finansów WOŚP

• Media prawicowe zarzucały brak rozliczeń z środków zebranych na pomoc powodzianom (ok. 72 mln zł), sugerując, że pieniądze „leżą na koncie fundacji” zamiast trafiać do potrzebujących  (TV Republika, 2025-01-06).
• Cytat: „Jerzy Owsiak nie zbiera na dzieci, tylko dzieci zbierają na Owsiaka. (TV Republika, 2025-01-06).

2. Polityczne zaangażowanie WOŚP

• W narracjach zarzucano Owsiakowi wspieranie określonych partii politycznych, szczególnie Koalicji Obywatelskiej.
• Cytat: “Juras,czyli święty III RP(…)Owsiak, Jurek u Donalda Tuska patron najtrudniejszych zbiórek (Telewizja Republika, 2025-01-06)

3. Dyskredytacja osobista

• Zarzuty unikania odpowiedzi na pytania dziennikarzy oraz agresji wobec mediów krytycznych.
• Cytat: „Owsiak ucieka przed pytaniami, co tylko dowodzi, że ma coś do ukrycia” (wPolsce24, 2025-01-05)

Konsekwencje negatywnej narracji

Skutki takich działań wykraczają poza podważanie wizerunku Jerzego Owsiaka. Publiczna dyskredytacja lidera WOŚP może wpływać na poziom zaufania społecznego wobec fundacji, a tym samym ograniczyć jej możliwości wspierania polskiej służby zdrowia. Co więcej, mowa nienawiści kierowana w przestrzeni publicznej generuje realne zagrożenia dla życia i zdrowia osoby będącej jej celem.

Fundacja Basta wzywa Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego do natychmiastowego działania aby powstrzymać nienawistny przekaz skierowany przeciwko odznaczonemu najważniejszymi państwowymi odznaczeniami Polakowi, Jurkowi Owsiakowi. Prawicowe media wzywamy do opamiętania się, zanim dojdzie do tragedii.

Jerzy Owsiak i WOŚP od ponad 30 lat wspierają polską służbę zdrowia, finansując zakup sprzętu medycznego ratującego życie. Każdy, kto wspiera ideę wzajemnej pomocy, powinien stanowczo przeciwstawić się dehumanizacji i dyskredytacji lidera WOŚP w przestrzeni publicznej.

Aby takie raporty mogły powstać fundacja potrzebuje Twojej darowizny. Wesprzyj nas teraz:

Licytacja znaku „Strefa wolna od LGBT” na rzecz WOŚP

Z dumą informuję o moim udziale w tegorocznej aukcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Na aukcję przekazuję jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli walki o równość i prawa człowieka – znak „Strefa wolna od LGBT”.

Ta aukcja ma dla mnie wyjątkowy charakter – sprzedaje symbol walki z nienawiścią, która w tym roku przybrała ogromne rozmiaru, personalnego ataku na Jurka Owsiaka. Nie możemy być obojętni. Razem pokonamy zło. 

Historia znaku:

W 2020 roku w Polsce niektóre samorządy podjęły decyzje o przyjęciu uchwał tzw. „stref wolnych od ideologii LGBT”. Te kontrowersyjne deklaracje wywołały obawy, że mogą prowadzić do wykluczenia społeczności LGBT i pogłębienia podziałów w społeczeństwie. W odpowiedzi na te działania stworzyłem projekt artystyczny, który zwrócił uwagę na konsekwencje tych uchwał.

W ramach projektu powstały znaki z napisem „Strefa wolna od LGBT”, stylizowane na oficjalne tablice drogowe. Umieszczałem je przy wjazdach do miejscowości, które przyjęły uchwały anty-LGBT, a całość dokumentowałem fotograficznie. Zdjęcia szybko zdobyły rozgłos w mediach międzynarodowych, w tym w takich tytułach jak The Guardian, The New York Times czy Reuters. Projekt stał się symbolem walki z dyskryminacją oraz przykładem artystycznego protestu o globalnym zasięgu.

Znaczenie aukcji:

Przekazany na aukcję znak jest jednym z oryginalnych egzemplarzy użytych w projekcie. Jego wystawienie ma na celu nie tylko wsparcie działań WOŚP, ale także przypomnienie o znaczeniu solidarności, równości i poszanowania praw każdego człowieka.

Dochód z aukcji zostanie przekazany na cele charytatywne WOŚP, która w tym roku po raz kolejny organizuje zbiórkę na wsparcie polskiej służby zdrowia. Licytacja tego przedmiotu to niepowtarzalna okazja, by stać się właścicielem ważnego elementu współczesnej historii i przyczynić się do niesienia pomocy innym.

Jak wziąć udział w aukcji?

Aukcja jest prowadzona na oficjalnej platformie aukcyjnej WOŚP. Szczegółowe informacje o licytacji znajdziesz tutaj.

Możesz się też bezpośrednio przyłączyć do walki z mową nienawiści. W tym roku w bezprecedensowy sposób zaatakowano Jurka Owsiaka. Złóż skargę na audycje telewizji Republika i wPolsce24.

Znak posiada magnetyczną powierzchnię i pozwala na przyklejenie dopasowanej folii magnetycznej z tekstem „nienawiść” tworząc inkluzywny przekaz w przestrzeni publicznej.

To niesamowite, jak wiele możemy zdziałać razem! W naszej akcji przeciwko nienawistnym audycjom TV Republika i wPolsce24 zebraliśmy już 10 066 skarg, a liczba ta rośnie z godziny na godzinę. Wasze zaangażowanie pokazuje, że Polacy nie zgadzają się na mowę nienawiści i manipulację w mediach.

Nie zatrzymujemy się – teraz celujemy w 20 000 skarg do 25 stycznia, czyli dzień przed finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. To moment, w którym pokażemy, że wspólnie możemy powiedzieć „dość!” nienawiści i dehumanizacji w przestrzeni publicznej.

Audycje, o które walczymy, nie były zwykłymi materiałami dziennikarskimi. To ataki wymierzone w Jurka Owsiaka i WOŚP, które posługiwały się zmanipulowanymi obrazami, nienawistnym językiem i fałszywymi narracjami. W naszych skargach jasno wskazujemy, że takie treści łamią art. 18 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji, który zakazuje propagowania mowy nienawiści i treści godzących w godność człowieka.

Każda skarga ma znaczenie, bo zalewamy skrzynki KRRiT. Rzeczniczka tej instytucji, Teresa Brykczyńska, potwierdziła, że wszystkie zgłoszenia są rejestrowane. To realny nacisk na władze, który może przynieść zmianę.

Zachęcamy wszystkich, którzy jeszcze nie zdążyli dołączyć, aby działali teraz. Udostępniajcie link do akcji znajomym, wrzucajcie go na grupy na Facebooku, na Twittera – pokażmy, że nie pozwolimy mediom na szczucie i manipulację. Każdy głos się liczy.

Razem mamy siłę, by zmieniać rzeczywistość. Wasza energia i zaangażowanie już pokazują, że nienawiść w mediach nie może przechodzić bez reakcji. Dołączcie, zanim będzie za późno – finał WOŚP to czas jedności, a nie podziałów.

Co możesz zrobić, w ciągu 5 minut? – Udostępnij naszą akcję znajomym – wyślij im link podany powyżej, opowiedz, dlaczego to ważne. Upewnij się że wiedzą co zrobić.  – Podaj dalej nasz apel na swoje grupy na Facebooku, Twitterze czy inne kanały, w których jesteś aktywny/a. Możesz też wysłać link w formie sms’a! (gotowy tekst masz na dole) – Zmobilizuj swoją społeczność – każda dodatkowa skarga przybliża nas do sukcesu. Napisz kilka słów o tym, że zbieramy 50.000 skarg na nienawistne materiału o Owsiaku. (gotowy tekst masz na dole)

Cześć! Wspólnie z Fundacją Basta wysyłamy skargi do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na nienawistne programy Telewizji Republika i wPolsce24 szczujące na Jurka Owsiaka. Codziennie zalewamy skrzynki urzędników kolejnymi tysiącami skarg – celem jest 50.000 skarg ale zostało niewiele czasu, akcja trwa do 25 stycznia. Wystarczy jedno kliknięcie. Dołącz do mnie: WWW.FUNDACJABASTA.PL/WOSP